Over mijn kunst
Holistisch kunstenaar
Hoe ontdekte ik mijn eigen unieke schilderstijl?
Vanuit de stilte vol ledigheid worden, dat is door meditatie te bereiken. Een gevolg is het herkennen van Wijsheid die toegepaste Kennis is. Ik weet dat ik een talent heb om te schilderen, dus is het evident dat dit mijn expressievorm is om spiritualiteit te visualiseren. Vanuit mijn bron vind ik zo een harmonie die tekens nalaat, die signalen stuurt.
Mijn werken zetten aan tot dromen, tot het stil worden in jezelf, in het Ledige zijn, allesomvattend : Al in alles. M.a.w. wanneer men voor mijn kunst staat vraag ik niet veel, nl. stilte.
Stilte is allesbehalve een passiviteit, onverschilligheid of hoogmoed. Ik verzet me tegen tendensen die me willen beïnvloeden om mijn werk op de golflengte van “het volk” te brengen, toegankelijker te maken. “Het volk” moet zich maar verheffen naar mijn vibraties. Men vraagt een musicus ook niet om Bach of Beethoven simpeler te spelen? Schilderen is mijn manier om na te denken over het leven, vanuit mijn innerlijke kleuren die nauw in verband staan met mystiek. Dit mystieke gevoel is voor mij fundamenteel, een staat van overgevoeligheid voor het leven, het goede en het kwade, het licht als de duisternis.
Mijn werk als ondersteuning van mijn meditatie
Mijn meditatie als inspiratiebron voor mijn werken. Zo hoop ik een dialoog teweeg te brengen tussen het publiek en de spiritualiteit van mijn doeken.
Zoals bij Tàpies ziet men veelvuldig het teken “kruis” in mijn werken. Meestal wordt dit in direct verband gebracht met het katholicisme. Wat een beperking! Dit teken vindt men terug in vele beschavingen als een symbolische voorstelling van de wereld. Het behoort tot het domein van de spiritualiteit.
Kruisen zijn gebruikt door vele kunstenaars, zoals Mondriaan, KIee, Miro, Pollock, Beuys of nog Matisse, Rouault en Manessier…
Het kruis heeft zeker een impact op de toeschouwer. Het is zeker niet de eigendom van de katholieke kerk, alhoewel dit teken veel echo’s oproept in ons onderbewustzijn. Betekenissen kunnen o.a. zijn : verbodsteken, territoriumbepaling, ruimtelijk zoals X, sacraliserend, mystieke gevoelens, de dood, rekenkundig +, uitwissen van een beeld.
Ontkenning
De Yin en Yang energie samengebracht in kruisvorm geeft de bipolaire eenheid weer. Het kruis is noch Yin noch Yang, het is het symbool voor een harmonie tussen de man en de vrouw. Het is de mysterieuze unie van tegengestelden, en blijft dusdanig zeer actueel. De mystieke weg als kennis van de wereld!
Men wordt echter onredelijk als men van alles en altijd de reden wil kennen. Het geheel is veel meer dan de opsomming van de onderdelen. Mijn schilderijen hebben nood aan een actieve stille toeschouwer, hij kan het transformatieproces beïnvloeden.
Dankzij KIee en Picasso is er definitief gebroken met de decoratieve kunst. Alhoewel deze vorm hardnekkig aanhangers blijft behouden. Schilderkunst is niet gemaakt om appartementen te “versieren”, neen het is een heel levendige kracht. Daarom moet de kunstenaar zich ascetisch opstellen, gericht naar het essentiële, wars van alle overbodige fioriteiten en overdreven mooi ogende kleuren zonder diepgang of doel, gericht zijn naar een universele harmonie. Diepe dimensies dicht bij de innerlijke harmonie opzoeken en contact leggen. Precisie door intensiteit en niet in een erudiete wetenschap van de geleerde.
Mijn werken worden dan objecten van meditatie, van observatie, van bevrijding van de geest. Zo schept de mens zijn realiteit.
Door snel te werken schakel ik mijn ratio en denkwereld grotendeels uit, theoretische kennis wordt vergeten maar alles is wel aanwezig maar ik ben me er dan niet meer van bewust. De poort naar het onder- of bovenbewustzijn staat dan open. Daarom is het voor mij moeilijk werken als mensen aanwezig zijn, Ik sluit me op en ben zeer geconcentreerd.
‘Accidents de parcours” worden dan ook beter waargenomen en benut. Toeval bestaat niet. Uit de beperking van vorm en kleur dieper doordringen in de essentie van een doek is een opdracht. Grafische tekens kunnen een hulpbron zijn, zoals bij KIee. Uiteindelijk rechtstreeks uitmonden in de stilte die alles omvat.
Holistisch kunstenaar
Esoterie is een onwetenschappelijke manier om de werkelijkheid te beschouwen.
Deze wijsheid denkt uitsluitend inhoudelijk. Het doel van de esoterie is streven naar harmonie, naar volmaaktheid, eenheid in jezelf (geest, ziel en lichaam). Holistische kunst is één wegwijzer voor bevrijding van fixatie, door evolutie, ontwikkeling naar kennis.
De wet van analogie (zo boven, zo onder) maakt het de mens mogelijk het gehele universum zonder beperkingen te leren begrijpen.
De kosmos is één en biedt geen ruimte aan toeval (toeval is onberekenbaar, kosmos (Grieks = orde).
Materie heeft steeds informatie nodig (informatie is altijd niet-materieel).
Gebeurtenissen zijn het gevolg van gelijktijdige meervoudige oorzaken.
Niet-lineair begrijpen is veel meer een “afstemmen op” dan het gaan van punt A naar punt B. Het geheel kan niet worden begrepen via de weg van analyse (het geheel reduceren tot zijn delen). De werkelijkheid is één relatie is alles.
Holistische kunstvisie is een methodologie voor het bereiken van een ruimer, bevrijdend visioen. Het probeert inzichten in diepten van waarheid te maken die onpeilbaar zijn voor het discursieve verstand.
Directe gemeenschap met de absolute werkelijkheid, door een mystieke (Grieks mystos = het stilzwijgen bewaren) ervaring mysteries onthullen die gewoonlijk stil en onverklaarbaar zijn.
Gevoel, gewaarwording en intuïtie schijnen samen te smelten tot iets dat vol komen anders is. De manier waarop wij de buitenwereld gewaarworden (ervaren) is afhankelijk van onze eigen bewustzijnstoestand. Jezelf ervaren als een bewustzijnsveld ipv een geïsoleerd wezen.
Verleden, heden en toekomst lopen in elkaar over, multi-dimensionaal en onbegrensd. Liefde is een dynamische staat van bewustzijn ipv een emotie, een creatieve beweging, harmonie. Alle zielen zijn één, wij zijn allen een beetje God, er is geen duurzaamheid en God is de som van al het bewustzijn in de kosmos die zich uitbreidt of eventueel verkleint via de menselijke evolutie (Kazantzakis).
Niemand kan God kennen alvorens hij zichzelf waarlijk kent. (Meister Eckhard).
De schaduw (alles wat we niet willen erkennen, wat we verdringen) maakt de mens oneerlijk.
Wij denken meestal alleen maar dat te zijn waarmee we ons identificeren. Deze zelfwaardering noem ik oneerlijkheid tegenover zichzelf. Zelfkennis betekent dat men het “zelf” vindt en niet het “ik”. Het “zelf” omvat alles. Men ontkomt niet aan de zonde door zich in te spannen om het goede te doen. Licht bestaat, duisternis niet, want Licht transformeert duisternis onmiddellijk in licht. Naar alles willen kijken is de toverformule op weg naar zelfkennis. Het belangrijkste is niet wat je doet maar hoe je het doet.
Wat is schilderkunst?
Schilderkunst is de kunst waar in tegenstelling met bepaalde uitingen, bij gebrek aan een adequate benaming, dan maar als plastische kunsten worden omschreven, waar de verf (kleuren) de vorm ( geometrische e.a.) en de materie essentieel zijn.
Het aanwenden is een persoonlijk gebeuren afhankelijk van de visie van de kunstenaar. Vroeger onderscheidde men twee grote tendensen, de figuratieve en de non-figuratieve of de abstracte kunst. Kaderend in het tijdsgebeuren komen zeer individualistische visies naar voor.
Ik probeer een amalgaam te zijn met respect voor het verleden (traditie) rekening houdend met het heden, en vooral een visionaire blik te werpen naar de toekomst. Het holistisch denkpatroon staat tegenover het lineaire denken. Vertrekkend vanuit mijn beleven, proberen een universele visie te creëren waarin elk mens een facet van zijn eigen herkent.
Daardoor ontstaat een nieuwe figuratie die niet alleen het zichtbare toont, maar vooral het onzichtbare meer subtiele realiteit blootlegt.
Vormgeving
De vormgeving kan figuratief of non-figuratief zijn of een samengaan naargelang het behandelde thema. De kleurkeuze is uiteraard zeer thema-gebonden. De materie is blinkend-mat of de collage stof-papier onderlijnen de bedoeling vervat in de titel van het werk. Steunend op de studies van Kandinsky en Klee een eigen plastisch schrift ontwikkelen dat sterk intuïtief is, dus subtiel en variabel.
Het spreekt voor zich dat een dergelijke visie niet mode- en trend-gebonden is. Het is een zoektocht naar de complexiteit van het fenomeen “mens”.
Het rationele denken herleidt de mens tot een ondergeschikte schakel in een wetenschappelijke wereld.
Het herontdekken van de spirituele of mystieke kanten, is een einde-eeuw-verschijnsel : I’histoire se répète.
Het bioritme van de aarde en van de mens is een energetisch gebeuren waar niemand vat op heeft. Dit is sterk aanwezig in mijn werk. Daardoor vibreert de toeschouwer heel specifiek op dit of op dàt werk. Soms heel aantrekkelijk, of soms afstotend naargelang zijn eigen vibratie.
In die zin is mijn werk een spiegel van jezelf.
Bedenkingen
Bij kunst is er altijd de vraag naar zingeving, de wens van de toeschouwer zijn waarheid te toetsen aan de realiteit die door de kunstenaar wordt beoogd . Maar een kunstwerk is niet enkel wat het is, maar ook wat wij denken dat het is. De onmiddellijke respons is van zuiver persoonlijke aard.
Mijn kunst probeert een antwoord te geven aan de menselijke noden, niet de onverzadigbare consumptiedrang, maar de eenvoudige menselijke behoeften. Dit binnen een eigen gecreëerde werkelijkheidsdimensie, een soort eigentijdse renaissance, een Panta Rhei, alles vloeit, verandert. Plastisch is alles wat menselijk is.
Mijn werk vertoont geen enkel spoor van kunstnihilisme of provocerende agressiviteit, hoewel bet anti-esthetisch en anarchistisch kan ingesteld zijn.
Ik zoek dus een confrontatie met de massa door haar met haar eigen problematiek te confronteren. De zingeving van bepaalde werken is soms moeilijk te achterhalen en dient gezocht in mijn filosofische context . Ze zijn altijd passie en missie en beogen zich boven de werkelijkheid te verheffen.
Transcenderen, hoger bewustzijnsvormen betrachten, geloven in mythes en magische rituelen, en zo een alternatief vinden voor de koude techniek en de eigenwijze wetenschap. Kunstbeleving is een vorm van religieuze ervaring en mysterie. Soms zal de buitenstaander niet altijd bewust zijn van de complexiteit van een kunstwerk.
Om te komen tot individuele vrijheid moet de mens evolueren door meditatie en zelfanalyse naar bewustwording. Dan kan hij boven bet collectieve uitstijgen en nieuwe waarheden ontdekken.
Als kunstenaar richt ik me dus op een maatschappelijk constructief doel en wil me niet onledig houden met bet schilderen van louter esthetische kunstwerken die voor mij materiaal en talent verspilling is . Zichzelf beperken tot het wezenlijke der dingen en de suggestie van het allernoodzakelijkste betrachten.
Ik wens geen schokeffect maar een gevoelsmatig indringen, voortspruitend, ontstaan uit verdieping, verweven met een bepaalde problematiek die tot meditatie voert. M.a.w. een plastische vertaling van een ideeëngoed, een pelgrimstocht binnen de eigen eenzaamheid. Confrontatie met het beëindigen, met de dood gebeurt nooit zonder enige hoop op nieuw leven, de reïncarnatie gedachte is altijd aanwezig, dankzij mijn twee bijna dood ervaringen.
Er is leven na de dood.